Spreken en luisteren

Wat leert uw kind bij spreken en luisteren?

Zowel op school als in de thuissituatie kan uw kind veel leren op het gebied van spreken en luisteren. Op school leert uw kind spreken en luisteren wanneer hij / zij een gesprek aangaat met de leerkracht of met een klasgenoot. Maar ook tijdens discussies, presentaties en kringgesprekken leert uw kind te spreken in een groep. In de thuissituatie voert uw kind gesprekken met u en uw (eventuele) partner of broers / zussen. Vaak gaat het in de thuissituatie over persoonlijkere gesprekken en is de communicatie vaak één op één.

Het is erg belangrijk voor de ontwikkeling van uw kind dat zij hun gevoelens en gedachten onder woorden kunnen brengen. Daarnaast is het luisteren naar een ander ook belangrijk, zodat uw kind zich kan inleven in de situatie van een ander. Daar komt een stukje empathie (inlevingsvermogen) bij kijken. Luisteren is ook belangrijk vanwege het feit dat een ander zich gehoord voelt. Anders kan een gesprek vastlopen. Uw kind moet daarin de juiste afstemming zien te vinden.

Vaardigheden die uw kind leert bij spreken en luisteren:

• Uw kind kan zich uitdrukken in taal op een manier dat personen om hem / haar heen begrijpen wat uw kind verteld.
  Voorbeeld: Een voorbijganger vraagt de weg aan uw kind. Uw kind kan zich verstaanbaar maken en legt de weg uit.
• Bij het luisteren naar de ander leert uw kind verschillende vaardigheden. Hierbij kunt u denken aan: oogcontact maken met het ander, instemmend knikken en een open houding aannemen.
• Uw kind kan verwoorden wat hij / zij gelezen of gehoord heeft.

Door goed te kunnen spreken en luisteren verbetert uw kind de taalontwikkeling. Maar ook op sociaal gebied leert het kind veel. Om een relatie / band aan te gaan met iemand uit de omgeving zal spreken en luisteren van groot belang zijn. Het aangaan van vriendschappen is zeer belangrijk voor de sociale competentie van uw kind. Ieder kind wil graag ergens bijhoren en zich begrepen voelen. Daarnaast komt er ook een stuk identiteitsontwikkeling bij kijken. Uw kind leert door spreken en luisteren achter zijn / haar eigen interesses komen en geeft de vorm aan zijn / haar gedrag en opvattingen over bepaalde onderwerpen.
Voorbeeld: Gaat u eens na wat de waarden en normen zijn, die u heeft overgedragen aan uw kind. Misschien vindt u het heel belangrijk dat uw kind beleefd is voor oudere mensen. Soms zal uw kind ook grenzen proberen te verleggen. Bijvoorbeeld door met u in discussie te gaan over de huidige bedtijd?

Hoe kunt u daarin het best motiveren?

U kunt het best motiveren door aan te sluiten bij de interesses van uw kind. Ga bij uzelf na wat uw kind interessante onderwerpen vindt. Als u daar geen duidelijk beeld van heeft, kunt u het ook gewoon navragen bij uw kind. De hobby's van uw kind geven al vaak genoeg redenen tot gesprekstof.

Het kan ook heel uitdagend voor uw kind zijn om te luisteren naar onderwerpen waar hij / zij nog niet zoveel over weet. Vraag aan uw kind welke onderwerpen er zijn, waar hij / zij meer over zou willen weten. U kunt deze onderwerpen interessant maken door er vooraf bijvoorbeeld een verhaal over voor te lezen (of te laten lezen door uw kind) of door een dvd over het onderwerp te kijken.

Daarnaast kan een rollenspel (vooral bij jonge kinderen) erg leuk zijn om te doen. Op het moment dat u een rollenspel speelt met uw kind, verplaatst u zich op ooghoogte van het kind. U krijgt op deze manier heel duidelijk zicht op wat uw kind belangrijk vindt en welke onderwerpen voor hem / haar leuk zijn.

Instructies

Kies een activiteit uit (bijvoorbeeld een activiteit van onze site) waarbij gewerkt kan worden aan spreken en luisteren. Dat lijkt misschien ingewikkeld, maar zo hoeft het helemaal niet te zijn. U kunt denken aan gesprekken die tijdens het avondeten worden gevoerd. Vaak wordt er na het kijken van een film ook even nagepraat over de film. Op zulke momenten is het van belang dat u goed blijft doorvragen en het gesprek aan de gang houdt.

U mag gerust benoemen wat u merkt of ziet aan het gedrag (of houding) van uw kind. Bijvoorbeeld als uw kind erg ongeïnteresseerd over komt, spreek dan uit hoe uw kind op uw overkomt. Geef daarin wel duidelijk aan waarom u iets denkt. Een ongeïnteresseerde houding kan af te lezen zijn uit het feit dat het kind snel afgeleid is of u niet aankijkt. Bespreek deze opvallendheden. In feite observeert u dan het gedrag van uw kind en door er met elkaar over te spreken kun je gedrag goed benoemen. Dit is voor uw kind leerzaam, omdat hij / zij inzicht krijgt op zijn manier van gesprek voren. Maar ook voor u is het leerzaam, omdat u bewust wordt van de capaciteiten van uw kind.

Materiaal

Bij een discussie kunt u gebruik maken van een microfoon. Dit geeft de discussie iets bijzonders. Degene met de microfoon mag spreken en de rest moet luisteren. Dat is natuurlijk wel leuker, wanneer u met meerdere personen bij elkaar bent.

Een rollenspel is uitermate geschikt voor verschillende soorten materiaal. U kunt samen met uw kind zich verkleden en daarbij allerlei accessoires gebruiken. Bijvoorbeeld een kinderwagen wanneer u vader en moedertje speelt. Wees daarin zo creatief mogelijk. Doordat uw kind er veel plezier aan beleefd, is het voor uw kind ook veel leuker om te leren op het gebied van spreken en luisteren.

U kunt ook een keer met uw kind naar een voorstelling / lezing in een bibliotheek gaan. Uw kind moet dan goed luisteren. Hiermee kunt u het concentratievermogen van uw kind vergroten.