Belevend lezen

Wat leert uw kind bij belevend lezen?

Het lezen van boeken is voor kinderen erg belangrijk. Uw kind leert daardoor beter lezen, maar ze maken ook kennis met nieuwe mensen en situaties (die in het dagelijkse leven soms niet te vinden zijn, omdat het een fantasieverhaal is). Het stimuleert de fantasie van uw kind.

Kinderen leren boeken te lezen. Kinderen kunnen op zeer jonge leeftijd al leren door mee te lezen. Door Chambers in het artikel 'De leesomgeving' wordt gezegd: We leren lezen door mee te doen met hen die weten hoe het moet en alles geleidelijk van hen over te nemen. Voorlezen is daarin de beste stap die u kunt nemen om uw kind voor te bereiden op belevend lezen.

Uw kind leert ook om boeken te beoordelen. Daarvoor kan uw kind verschillende argumenten gebruiken. Uw kind kan een boek mooi (of juist niet mooi) vinden doordat het een gevoelig verhaal is. Het ene kind vindt het mooi om een realistisch boek te lezen, terwijl het andere kind een boek met een hoge dosis fantasie geweldig vindt. Het ene boek is heel belerend (gericht op wat uw kind moet leren en wie het in de toekomst moet worden) en het andere boek is geschreven om uw kind te vermaken.

Volgens Dasberg, in het artikel 'Het kinderboek als opvoeder' zijn er 3 functies van kinderboeken:

• Functie van identificatie en aansluiten bij de leefwereld van het kind.
  Daarbij is het belangrijk dat uw kind zich kan herkennen met de hoofdpersoon uit het boek. Door het lezen van boeken wordt uw kind zich bewust van de eigen capaciteiten en tekorten, eigen wensen en verwachtingen. Ook krijgt uw kind antwoord op sommige vragen.
• Functie van grensverlegging in kennis en waarden.
  Uw kind kan tijdens het lezen van een boek even de vertrouwde omgeving te verlaten. In boeken wordt er vaak geschreven over andere tijden en culturen. Voor uw kind is dat het moment om andere situaties te verkennen. Een boek geeft inzicht in wat er aan de andere kant van de wereld afspeelt.
• 3e functie: Het boek als 'verborgen plaats' en aansluiten bij de belevingswereld.
  Uw kind kan zich even terugtrekken uit de werkelijke wereld. Daar kan aandacht besteedt worden aan fantasie. Dat wat er zich afspeelt tussen het boek en uw kind is een voor hem / haar persoonlijke gebeurtenis. Uw kind kan zelf betekenis geven aan de geschreven woorden. Wanneer iemand anders hetzelfde boek leest, kan hij / zij het boek heel anders ervaren dan uw kind.

Hoe kunt u daarin het best motiveren?

Om uw kind enthousiast te maken voor het lezen van een boek, moet u rekening houden met de leeftijd van uw zoon / dochter. Hieronder een overzicht over de interesses en capaciteiten per leeftijdsfase.

• 0-1 jaar: Zuigelingenfase
  In deze fase kunnen kinderen nog niet lezen. Uw kind leert door zijn omgeving te ontdekken. Het is vooral belangrijk dat u communiceert met uw kind. Vertel kleine verhaaltjes. Wanneer u dagelijkse dingen benoemt, stimuleert dit de taalontwikkeling van uw kind.
• 1-3 jaar: Peuterfase
  In deze fase wilt uw kind zoveel mogelijk ontdekken. Voor een ondernemende peuter is het ook leuk om boeken voorgelezen te krijgen met helden, die net zo ondernemend zijn als hen. Dit zorgt voor herkenning en dat is fijn voor uw kind. Aanwijsboeken zijn in deze leeftijdsfase ook erg leuk. Laat uw kind aanwijzen wat u verteld. Op deze manier leert uw kind nieuwe woorden en blijft de enthousiasme voor lezen. Lees vooral verhalen voor die dichtbij hen staan. Wanneer uw kind in deze leeftijdsfase zit, is hij / zij vaak dol op verhalen met hoofdpersonen die nogal eens dwarsliggen. Daarnaast heeft bijna ieder kind in de peuterfase bepaalde angsten (bijvoorbeeld voor het slapen in het donker). U kunt boeken voorlezen die deze angst wegnemen.
• 3-6 jaar: Kleuterfase
  Kinderen in deze leeftijdsfase vinden het moeilijk om onderscheid te maken tussen fantasie en werkelijkheid. Prentenboeken en sprookjes zijn erg geliefd bij kleuters. Sprookjes zetten ook aan tot moreel denken. Daarmee wordt bedoeld dat er in een sprookje vaak staat geschreven over wat goed en slecht is. Bijvoorbeeld een appel opeten van een vreemde en vervolgens in een diepe slaap vallen. Als uw kind in deze leeftijdsfase valt, vindt hij / zij het vaak leuk om boeken te lezen met het thema vriendschap.
• 6-12 jaar: Schoolkindfase
  In deze leeftijdsfase heeft uw kind veel meer mogelijkheden met betrekking tot lezen. Daarom begint het grote leesavontuur nu pas echt voor de meeste kinderen! Uw kind heeft veel vaardigheden geleerd en is in staat om zelfstandig boeken te lezen. Uw kind leert redenen en zijn in staat om hen verstand te gebruiken. Hij / zij is in staat om zich in te leven in anderen. Leuke onderwerpen voor deze leeftijdsfase: gebeurtenissen van hoofdpersonen van hen leeftijd (maar die bijvoorbeeld ook ergens anders opgroeien), vriendschap en humoristische boeken. 

Het is belangrijk om bij het motiveren voor belevend lezen aan te sluiten bij wat uw kind interessant vind. Wanneer u dat niet doet of wanneer u verplicht om andere boeken te lezen aan uw kind, kan dat het leesplezier negatief beïnvloeden. Dat zou erg zonde zijn!

Instructies

Bij jonge kinderen is het belangrijk dat u uw kind leert hoe het werkt. Voorlezen is daarbij ontzettend belangrijk. Uw kind leert op deze manier kennis maken met woorden en zinnen. Ook voor oudere kinderen is het heerlijk om af en toe voorgelezen te worden. Het geeft namelijk ruimte voor ontspanning. Dit is tevens ook bevorderlijk voor de band die u met uw kind heeft. Het is voor uw kind fijn om even al uw aandacht te krijgen.

Laat uw kind na afloop vertellen wat hij / zij van een boek vond. Vraag om goede onderbouwde argumenten. Door middel van doorvragen komt u achter de achterliggende redenen van uw kind, waarop hij / zij het boek als goed of minder goed heeft beoordeeld.

Extra tips:

• Bekijk de film die over het boek is gemaakt en bespreek de verschillen.
• Creëer een boekentafel / leesplek. Uw kind kan zich hierin makkelijk terugtrekken en even de tijd voor zichzelf nemen.
• Ga eens samen met uw kind naar de openbare bibliotheek. Neem gerust de tijd om daar samen een boek door te lezen. 

Materiaal

Wat u nodig heeft bij deze activiteiten is een boek. Denk daarbij wel aan de interesses en het leesniveau van uw kind.

Daarnaast is het altijd leuk om er een opdracht aan vast te koppelen. Bijvoorbeeld: Klei het huisje eens na van Hans en Grietje. Of speel het spelletje van roodkapje (zeg roodkapje waar ga je heen?).